Een Ophef over lichaam en lichamelijkheid was al voor een nummer eerder gepland, maar toen waren er opeens vervroegde verkiezingen, waar we toch ook aandacht aan wilden besteden. Hanneke van der Korst opent dit nummer met haar artikel over ‘de vijfde wond’. Dat zij vooropstaat is in de eerste plaats, omdat het vooral feministische theologen waren, die het lichaam en de lichamelijkheid als thema op de theologische agenda plaatsten en daar schenkt Hanneke dan ook uitgebreid aandacht aan. In 1985 schreven Rinse Reeling Brouwer en Franz Joseph Hirs De verlossing van ons lichaam, één van de eerste (misschien wel de eerste) Nederlandse publicatie over flikkertheologie. Over lichamen gesproken, kijkt Rinse er nog eens op terug, maar inmiddels zijn ook de publicaties van Agamben (Naaktheden) en Foucault (Bekentenissen van het vlees) verschenen, daarover gaat het tweede deel van Rinses artikel. Een lichaam is kwetsbaar, vatbaar voor ziektes en virussen. Op dat gebied heeft Jurgen van den Herik in de afgelopen jaren wel het één en ander meegemaakt. Het werd voor hem aanleiding om opnieuw en anders naar het lichaam te kijken. Hij schrijft erover en hekelt daarmee de discriminatie van alles wat als ‘ziek, zwak en misselijk’ wordt beschouwd.
Bart Vijfvinkel deed een klein onderzoekje naar hoe er in de Bijbel over lichaam en lichamelijkheid wordt gesproken en laat ons zijn bevindingen lezen. ‘Noli me tangere’, de naam van een plantje, maar vooral wat de opgestane Jezus tegen Maria zegt en dat heeft natuurlijk met Jezus lichamelijkheid (zijn aanraakbaarheid) als de Opgestane te maken. Tiers Bakker schreef er een column over. Ook leverde hij een bijdrage van Marc de Kesel, hoogleraar filosofie in Gent en Nijmegen, aan. Het themagedeelte wordt zoals vaker afgesloten met een gedicht van Adriaan Deurloo. Zelfs politiek is lichamelijk: de angst voor controle over ons lichaam (vgl. Agamben).
Op 29 april hield onze vereniging ( VTM) een ledenvergadering via de zoom, u leest er meer over in de vaste rubriek Theologie en Maatschappij van onze voorzitter (achterin dit blad), maar de lezing die Harm Dane daar hield, heeft hij omgewerkt tot een artikel, dat we graag ter lezing aanbieden voor een ieder die deze bijeenkomst gemist heeft of wie het nog eens na wil lezen. Op 27 en 28 april j.l. werd in Frankfurt een (grotendeels) digitale conferentie gehouden over de perceptie van Martin Niemöller in Nederland. Mij was gevraagd daarover een voordracht te houden, die ik jullie hierbij aanbied in de veronderstelling dat de meeste Ophef-lezers oud genoeg zijn om nog te weten wie Niemöller was. Hans-Dirk van Hoogstraten bood ons een bespreking aan van het laatste boek van Jurjen Wiersma, dat hij las samen met de boeken van Marjolein Quené en Lale Gül. Drie voor de prijs van één! Hartelijk dank dus. Zelf bespreek ik ook drie boeken, maar dan ;los van elkaar in mijn rubriek Nieuwe Boeken. We sluiten af met de gebruikelijke rubrieken: ‘Lernen met LEV’, ‘Theologie en Maatschappij van onze voorzitter Harry Pals en ‘Heftig’ van Dick Boer. Ik wens jullie allemaal een fantastische coronavrije zomer(vakantie). Het volgende nummer (kopijsluiting 25 augustus) zal gaan over de verhouding van de generaties.
Recente reacties