‘Kerk en politiek’ is altijd al op de een of andere manier aanwezig in ons blad, maar dit keer expliciet en als thema voor dit nummer. En daar is alle aanleiding toe. Het zwijgen (of althans niet helder en duidelijk spreken) van onze kerk over de grote vraagstukken van onze tijd (de oorlogen in Oekraïne en het Midden Oosten). De verkiezingsuitslag en de daaropvolgende formatiebesprekingen, waarvan ons de haren ten berge rijzen. De hartgrondige reactie die Carola Dahmen kreeg op haar preek waarin Extinction Rebellion werd genoemd (‘Bah, politiek en maatschappelijke thema’s op de kansel. Dat kan echt niet’). Kortom, redenen te over. Dat wil natuurlijk niet zeggen, dat we vinden dat de kerk als een soort hogere instantie maar op alles zou moeten reageren. Maar wel, dat wat in de wereld gebeurt, iets is waarover in de theologie en in de kerk nagedacht en ook iets gezegd moet worden. We beginnen met een bijdrage van Jaap Goorhuis, waarin hij een vertaling biedt van de verklaring van de Duitse bisschoppenconferentie over de AfD en zijn commentaar daarop. Als voorbeeld: je kunt ook inhoudelijk en theologisch verantwoord reageren op een (dreigende) verkiezingswinst van extreem-rechts.
Twee theologen, die misschien wel aangeduid mogen worden als de belangrijkste van de twintigste eeuw, Barth en Bonhoeffer, hebben zich beiden – zij het op heel verschillende manier – uitgesproken over kerk en politiek. Het zal de oplettende lezer niet verbazen, dat Dick Boer het standpunt van Barth bespreekt en ondergetekende dat van Bonhoeffer. Daarna volgen vier artikelen waarin – volgens ons op een verantwoorde wijze – wordt geprobeerd over een actueel politiek thema een theologische reactie te schrijven. Vanuit verschillende benaderingen, maar in de regel toch enigszins vanuit de plaats waar ons hart zich in ons lichaam bevindt.
Rick Benjamins reageert op de verkiezingswinst van Geert Wilders. Hij legt het begrip ‘nativisme’ uit en het verschil tussen het vroegere (vooral bekend uit Duitsland) cultuurprotestantisme en het huidige (ik meen door Bolkestein geïntroduceerde) cultuurchristendom. Carola Dahmen hield op de inspiratiemiddag over kerk en klimaat van het Leerhuis Amsterdam een lezing over ecofeminisme, waarin het thema klimaat (ecologie) verbonden wordt met feminisme en de strijd tegen seksisme. Dat Genesis de mens het recht zou geven alles naar zijn hand te zetten, zou wel eens een verkeerde uitleg met kwalijke gevolgen kunnen zijn geweest.
Wouter Klouwen, reageert op een ander actueel thema: moet de kerk excuses maken voor misstanden (slavernij, uitbuiting, kolonialisme) uit het verleden. En zo ja, hoe zou ze dat moeten doen. Wat voor betekenis heeft excuses maken als die niet samengaan met schuld belijden? Berthe van Soest deed vanuit Christian Climate Action mee aan acties van Extinction Rebellion en stelde de vraag: wat is eigenlijk christelijk actievoeren en moet dat wel, of kun je beter gewoon meedoen met de acties van andere (seculiere) groepen? Ze noemt voorbeelden uit het recente verleden en gaat daar solidair en kritisch mee om. We sluiten het themagedeelte (zoals zo vaak) af met een gedicht van Adriaan Deurloo
Zoals jullie wellicht weten is (ons VTM-lid) Coen Wessel de opvolger geworden van Christien Crouwel als secretaris van de Raad van Kerken. Aanleiding voor onze redactie om daar met haar over te praten. Bart Vijfvinkel interviewde haar. Willemien Roobol bespreekt de vertaling van het boek Grimsholm van Tucholski en verder zijn er de bekende rubrieken: Leren met LeV, Nieuwe Boeken, Theologie en Maatschappij en Heftig. We wensen jullie graag een goede zomer. En die nieuwe regering? voor ons hoeft het niet!
Recente reacties