Redactioneel.

De dingen lopen niet altijd zoals je hoopt en verwacht. In de redactie hadden we afgesproken dat het vierde nummer van dit jaar, het kerstnummer, als thema zou hebben: dekolonisatie en racisme. We hadden veel plannen en ook veel concrete voorstellen om auteurs (m/v) hiervoor te vragen. Daar is weinig van terecht gekomen sommigen werden niet bereikt, anderen zegden af vanwege drukke werkzaamheden en tot overmaat van ramp bleek nog in de laatste week, dat een al veel eerder toegezegd artikel over de Zendingsraad en Indonesië toch niet kwam, vanwege een ernstige ziekte van de auteur, die nu wel weer aan de beterende had was, maar geen kans meer zag het artikel op tijd in te leveren. Wat als een ‘groot thema’ gedacht was, bestaat nu uit twee artikelen. Maar voor die twee artikelen eerst een ‘kerstmijmering’ van Carola Dahmen, want het is ook een kerstnummer. Als wij het hebben over ‘Nieuwe Nederlanders’ of over ‘allochtonen’ of wat voor al dan niet neerbuigende termen we in de loop der jaren bedacht hebben, denken we – laten we het maar openlijk zeggen –  altijd aan ‘mensen met een kleurtje’, maar er wonen ook heel veel niet in Nederland geboren mensen, die bijvoorbeeld als Carola uit Duitsland komen en zich toch even goed wel eens vreemd voelen in onze knussige Hollandse wereld. Het eerste artikel is van Hans van de Wal die bijna tien jaar namens de hervormde zending in de Indonesische kerken werkte, promoveerde op ‘de kwestie Nieuw-Guinea’ en in 2012 een monumentaal boek schreef over de Nederlandse protestanten en de Indonesische revolutie. Daarna een heel ander, heel persoonlijk verhaal van onze eigen eindredacteur Bart Vijfvinkel over het verhaal van zijn familie en zijn eigen ervaring als Indo in Nederland. En daarmee raken dekolonisatie en racisme elkaar direct. Over het racisme in bredere zin en dus ook over Black Lives Matter gaat het in deze Ophef dus uiteindelijk niet, maar we willen daarop later misschien nog met een themanummer terugkomen. Veel ruimte dus voor andere artikelen (en die waren gelukkig ook voorhanden). Eerst maar de actualiteit. Naast corona en het uiteenvallen van het Forum voor Democratie was dat de schuldbelijdenis van de PKN over de houding van de kerk ten aanzien van de Joden. Ik ga daarop in met een statement en een preek. Ondanks veel begrip voor de kritiek heb ik uiteindelijk toch ingestemd met die schuldbelijdenis, niet in de laatste plaats omdat de Joodse gemeenschap bij monde van vooraanstaande rabbijnen heeft gezegd er blij mee te zijn en tegen hen was het toch in eerste instantie gezegd.

Op 7 november, één dag voor die schuldbelijdenis, overleed Jonathan Sacks, gedurende meer dan twintig jaar opperrabbijn van het Britse Gemenebest en vanaf 2009 tot zijn dood lid van het Hogerhuis. Bas van den Berg, voorzitter van Pardes, schreef een In memoriam voor alle vrienden van Pardes en gaf mij toestemming die tekst hier ook af te drukken.

Het derde artikel van Wessel ten Boom over de poëzie van Henriëtte Roland Holst is opgeschoven naar het volgende nummer, maar Wessel ontbreekt niet in dit nummer. Zijn jarenlange mederedacteur van In de Waagschaal, Willem Maarten Dekker, vroeg of wij een artikel over de poëzie (want Wessel is zelf ook dichter) van Wessel ten Boom wilden plaatsen en dat doen we graag. Wessel zelf bood ons ook regelmatig stukken aan terwijl hij hoofdredacteur was van In de Waagschaal. Dat heeft te maken met het feit, dat genoemd blad een stelregel hanteert, dat artikelen niet langer mogen zijn dan 1500 woorden, terwijl wij behoorlijk meer ruimte bieden. Daarvan is ook nu stevig gebruik gemaakt, maar als het is om ook onze oud-hoofdredacteur, die zoals inmiddels iedereen wel zal weten ongeneeslijk ziek is, te eren, dan bieden wij die ruimte graag. Waarom niet onze waardering laten blijken nu hij het zelf nog kan lezen!

Adriaan Deurloo schreef een kerstgedicht over de kindermoord in Bethlehem. We komen Bas van den Berg nog een keer tegen, nu als de medewerker van LEV in de vaste rubriek: Lernen met LEV.

Tenslotte worden er weer een aantal nieuwe boeken besproken. Harm Dane las nu het allernieuwste (vers van de pers) boek van Willem Schinkel: De Hamsteraar en Wout van der spek las het boek van Dick Boer over Job, dat nu ook in een Nederlandse vertaling te verkrijgen is. In mijn rubriek ‘Nieuwe Boeken’ bespreek ik vier boeken, drie, zoals gebruikelijk, relatief korte aankondigingen en één meer uitvoerige recensie, namelijk van de biografie over Albert Rasker, één van onze meest vooraanstaande bondgenoten in de jaren van de Koude Oorlog. Daarna is er de vaste column van de voorzitter van VTM, Harry Pals, en we eindigen net als in het vorige nummer met een Heftig van Dick Boer. Hij zal als vaste rubriek voorlopig de Heftigs verzorgen en daarmee een oude gewoonte nieuw leven inblazen.

Tenslotte wens ik al onze lezers gezegende kerstdagen en een gelukkig, gezond (coronavrij), leerzaam en strijdbaar 2019!

Wilken Veen