Muziek verbindt voorbij talen en culturen. Carola Dahmen
Jents Abma (2005) studeert hobo aan het conservatorium van Groningen en is in haar tweede jaar. Ze heeft les gehad van Nynke Jaarsma en op haar 15e heeft zij de tweede prijs en op haar 19e de 3e prijs bij het Prinses Christina Concours gewonnen. Ze heeft in het Frysk Jeugd Orkest, JongNBENoord, Crescendo Drachten en het Jeugd Orkest Nederland gespeeld. Aan het conservatorium heeft ze les van Pauline Oostenrijk. Ik ken Jents als lid van onze gemeente in Boornbergum-Kortehemmen en ga met haar in gesprek over haar studie, de bezuinigingen en wat muziek kan betekenen.
Hoe ben je tot de keuze gekomen om hobo aan het conservatorium te studeren?
Mijn vader nam me rond mijn 10e mee naar een open dag op de muziekschool van Drachten. Daar ontmoette ik een heel enthousiaste hobo juf en daardoor ben ik begonnen om hobo te spelen. Het ging goed en mijn docente bracht me rond mijn 15e op het idee om me voor te bereiden op het conservatorium. Ik ging toen ook theorielessen in Drachten volgen en kwam in een talentenklas terecht. Ik wist helemaal niet wat een studie aan het conservatorium inhield, maar doordat ik in het Jeugd Orkest Nederland speelde, waarvan veel musici op het conservatorium zaten, kreeg ik er een steeds beter beeld bij. Ik was wel aan het twijfelen of ik naar het conservatorium moest gaan: wat kun je er later mee en is het wel iets voor mij om de hele dag alleen te oefenen? Toen ik twee jaar hobo speelde wilde ik bijna stoppen, omdat ik de hele tijd alleen oefenen saai vond. Maar door het spelen in het harmonieorkest Crescendo Drachten ontdekte ik hoe leuk het is om samen muziek te maken. Daardoor ben ik doorgegaan. Voor het conservatorium heb ik gekozen, omdat deze studie me het meest interessant leek. En van die keuze heb ik geen spijt. Een studie aan het conservatorium is veel afwisselender dan ik had gedacht. We hebben veel verplichte vakken en repetities, maar ook veel keuzevakken. Het mooiste is om samen muziek te maken, maar zelfs als ik alleen aan het oefenen ben, weet ik dat de andere studenten op dat moment ook aan het oefenen zijn – dat maakt het minder eenzaam. We leren over professionele ontwikkeling, over hoe je muziekles geeft, en we hebben keuzevakken zoals dirigeren, componeren, maar ook vakken over muziek in de zorg.
Het klinkt alsof jullie worden voorbereid om in veel verschillende werkgebieden aan de slag te kunnen gaan? Heeft dat met de arbeidsmarktperspectieven of misschien zelfs met de bezuinigingen in de culturele sector te maken?
Ik denk dat dit typisch is voor het conservatorium in Groningen. Op andere conservatoria worden studenten meer opgeleid om solo-artiest te worden of in de orkest-wereld terecht te komen. Maar zo’n brede inzet van de studie is met het oog op arbeidsmarktperspectieven wel handig. En ja, de bezuinigingen merken we wel. De subsidies voor jeugdorkesten en conservatorium musici zijn voor het komend jaar heel onzeker. Dit jaar gaan projecten en tournees nog door, maar volgend jaar zijn we misschien wel afhankelijk van crowdfunding. En nu al is het zo, dat jonge orkesten hedendaagse opdrachtcomposities niet meer kunnen betalen. Wanneer subsidies van de overheid voor bijvoorbeeld het Prinses Christina Concours worden stopgezet, heeft dat met name effect op jonge musici. Het Prinses Christina Concours heeft heel veel voor mijn ontwikkeling betekend; ik mocht concerten geven, kreeg partituren betaald, kwam in contact met andere musici. Het heeft voor mij de weg bereid om naar het conservatorium te gaan. We merken ook aan het conservatorium dat Nederlandse studenten in vergelijking met internationale studenten slecht toegerust zijn. In Spanje is er bijvoorbeeld op de middelbare school veel meer aandacht voor muziek en beginnen conservatoriumstudenten met een veel betere basis. Ook muziekscholen in Nederland gaan dicht of worden zo duur dat muziekles nemen iets elitairs wordt. Dat vind ik een zorgelijke ontwikkeling.
Maak je je ook zorgen om je eigen beroepsperspectieven?
Er is een tekort aan hobo docenten, dus ik denk dat ik wel als muziekdocent aan de slag kan gaan. Maar er zijn ook andere vakken en mogelijkheden die ik ontzettend boeiend vind.
Vertel!
Ik heb via het Prinses Christina Concours meegedaan aan een rondrijdende concertzaal. De concertzaal was de open achterkant van een vrachtwagen en daarmee gingen we bij basisscholen langs. De kinderen zaten op zitzakken en we hebben de kinderen kennis laten maken met muziek. Het was fantastisch om de kinderen zo enthousiast te zien. Het meest enthousiast waren misschien wel de AZC-klassen, kinderen met een migratieachtergrond. Ik speelde een stuk op hobo dat ging over een ander land en vroeg de kinderen na het spelen over welk land ze dachten dat de muziek ging. En toen riepen ze allemaal de naam van hun land van herkomst en kregen we mooie gesprekken, ook al beheersten de kinderen niet allemaal het Nederlands. Dat is het mooie aan muziek, het verbindt ook over de grenzen van talen en culturen heen.
Een ander vak gaat over muziek in de gezondheidszorg. Je leert hoe je in een ziekenhuis, verpleeghuis of een andere setting muziek kunt maken om mensen steun te geven en ze even uit hun omgeving te halen. Zo was er iemand die van een boerderij kwam en toen gingen we improviseren op onze instrumenten over een boerderij. Wat dan kan gebeuren is dat mensen het gevoel hebben even thuis te zijn, bij hun emoties te kunnen, even te kunnen huilen. Muziek maak je samen en iedereen kan het voelen, ook al spreek je elkaars taal niet. Muziek is voor iedereen.
Je speelt ook soms bij ons in de kerk. Wat gebeurt er op zo’n moment? Of wat hoop je dat er gebeurt? Heeft muziek voor jou ook iets met spiritualiteit te maken?
Ik ben enerzijds vooral met mijn eigen stuk bezig en hoop dat het goed gaat. Maar ik hoop ook dat mensen ervan kunnen genieten of misschien ook kunnen ontspannen en bij emoties kunnen komen. Veel van de muziek die ik speel is geworteld in het christelijk geloof of geschreven voor kerkdiensten. Misschien is het geschreven om op een hoger niveau te komen, een andere bewustzijnslaag te raken. Er kan wel iets gebeuren op zo’n moment. Ik zou het omschrijven als verbinding en een brug tussen verschillende mensen.
En hoe is dat voor jou, Carola? Heeft het voor jou iets met spiritualiteit te maken? Ik herken wat jij zegt, dat muziek verbindt. In de kerk voel ik dat met name bij het zingen. De verbinding van alle stemmen van de mensen die er zijn, teksten die door de muziek meer binnenkomen, waarbij je je misschien ook iets dichter bij God voelt.
Jents, jij zegt dat muziek verschillende mensen verbindt: zou je kunnen zeggen dat je muziek juist nu nodig hebt, in de huidige politieke context? Ja, misschien wel. Het mooie aan muziek is: muziek komt gewoon naar je toe. Je hoeft nergens aan te voldoen. Je mag er gewoon zijn.
Recente reacties